* MUACCELİYET KOŞULUNUN GEÇERLİ OLMASI (Bir Ayın Kirası Süresinde Ödenmediği Takdirde Gelecek Ayların Kiralarının Muacceliyet Kespedeceği Koşunun Geçerli Olması - T.B.K.’nun 346. Md. 1.7.2012 Tarihinden İtibaren 8 Yıl Süreyle Tacirler Hakkında Uygulanamayacağı/İtirazın Kaldırılması ve Tahliye)
* KİRACI ALEYHİNE DÜZENLEME YAPILAMAYACAĞI YASAĞININ KANUNİ İSTİSNASI (Kira Sözleşmesinde "Bir Ayın Kirası Süresinde Ödenmediği Takdirde Gelecek Ayların Kiralarının Muacceliyet Kespedeceği" Koşuluna Yer Verildiği - T.B.K.’nun 346. Md. 1.7.2012 Tarihinden İtibaren 8 Yıl Süreyle Tacir Kiracı Hakkında Uygulanamayacağı Gözetileceği)
* BİR AYIN KİRASI SÜRESİNDE ÖDENMEDİĞİ TAKDİRDE GELECEK AYLARIN KİRALARININ MUACCELİYET KESPEDECEĞİ KOŞULU (Tacir Kiracı-Şirket Hakkında Kiracı Aleyhine Düzenleme Yapılamayacağı Yasağının 1.7.2012 Tarihinden İtibaren 8 Yıl Süreyle Uygulanamayacağı - Muacceliyet Koşulunun Geçerli Olduğu/İtirazın Kaldırılması ve Tahliye)
* İTİRAZIN KALDIRILMASI VE TAHLİYE (Sözleşmede "Bir Ayın Kirası Süresinde Ödenmediği Takdirde Gelecek Ayların Kiralarının Muacceliyet Kespedeceği" Koşuluna Yer Verildiği - Tacir Kiracı-Şirket Hakkında T.B.K.’nun 346. Md. 1.7.2012 Tarihinden İtibaren 8 Yıl Süreyle Uygulanamayacağı/Muaccel Hale Gelen Aylar Kirası Yönünden de Davanın Kabulüyle İtirazın Kaldırılacağı)
6098/m.346
6101/m.2,7
6217/geç.m.2
ÖZET : Dava, kira alacağının tahsili için başlatılan icra takibine vaki itirazın kaldırılması ve tahliye istemine ilişkindir. Taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesinde "bir ayın kirası süresinde ödenmediği takdirde gelecek ayların kiralarının muacceliyet kespedeceği" koşuluna yer verilmiştir. Bu durumda mahkemece tacir kiracı-şirket hakkında T.B.K.nun 346. maddesinin 1.7.2012 tarihinden itibaren 8 yıl süreyle uygulanamayacağı gözetilerek muacceliyet şartı gereğince istenen kiralar yönünden muacceliyet koşulunun geçerli olduğunun kabulü gerekir. Mahkemece bu konuda bir değerlendirme yapılarak muaccel hale gelen aylar kirası yönünden de davanın kabulüyle itirazın kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.
DAVA : İcra mahkemesince verilmiş bulunan yukarda tarih ve numarası yazılı karar, davacılar tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
KARAR : Dava, kira alacağının tahsili için başlatılan icra takibine vaki itirazın kaldırılması ve tahliye istemine ilişkindir. Mahkemece; istemin tahliye talebi ve kefil A. G. yönünden mahkemenin 13.10.2011 tarihli kararı açıkça onanmış ve kesinleşmiş olduğundan bu hususlarda yeniden karar verilmesine yer olmadığına, borçlu şirket yönünden itirazın 840,00 TL asıl alacak üzerinden kaldırılmasına karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı alacaklı 18.1.2011 tarihinde başlattığı tahliye istekli icra takibinde 2010 yılı Aralık ayı kira bedeli olan 300 TL ile 2011 yılı Ocak ayı kira parası olan 540 TL nin sözleşmede kararlaştırılan sürede ödenmediğini iddia ederek muacceliyet koşulu uyarınca muaccel hale gelen Şubat 2011 ve Aralık 2011 ayları arası kira paraları toplamı 6.780 TL'nin tahsilini istemiştir. Ödeme emri davalılara 2.3.2011 tarihinde tebliğ edilmiş, borçlular yasal süredeki itirazında borca itiraz ederek aylık kira bedellerinin gerçeği yansıtmadığını, kiracının şirket olup, kefilin borcu bulunmadığını bildirmişlerdir. Yapılan yargılama sonucu mahkemenin 13.10.2011 tarihli kararıyla yapılan ödemeler gerekçe gösterilerek davanın reddine karar verilmiş, Dairemizin 13.9.2012 tarih 2012/10404-11453 Sayılı ilamıyla; kararın tahliye ve davalı kefil A. G.'ya dair kısmının onanmasına, davalı kiracı bakımından alacağa dair kısmın yeniden değerlendirme yapılmak üzere bozulmasına karar verilmiştir. Mahkemece iş bu Yargıtay İlamına uyma kararı verilerek tahliye talebi ve kefil yönünden yeniden karar verilmesine yer olmadığına, borçlu şirket yönünden itirazın kaldırılması talebinin kısmen kabulüyle itirazın 840,00 TL asıl alacak üzerinden kaldırılmasına karar verilmiştir.
Takibe ve davaya dayanak yapılan 1.4.2004 başlangıç tarihli ve 9 ay süreli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Bu sözleşme kiraya veren S. B. T. ile kiracı davalı U... Eşarpları Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi arasında imzalanmıştır. Kira sözleşmesinde aylık kira bedelinin 150.000.000 TL olduğu, her ay başı peşin olarak ödeneceği, sözleşmenin özel şartlar 10. maddesinde ise, bir ayın kirası süresinde ödenmediği takdirde gelecek ayların kiralarının muacceliyet kespedeceği hükmüne yer verilmiştir.
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununun kiracı aleyhine düzenleme yasağı başlıklı 346. maddesinde; kiracıya kira bedeli ve yan giderler dışında başka bir ödeme yükümlülüğü getirilemeyeceği, özellikle kira bedelinin zamanında ödenmemesi halinde ceza koşulu ödeneceğine veya sonraki kira bedellerinin muaccel olacağına dair anlaşmaların geçersiz olduğu, 6101 Sayılı Türk Borçlar Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunun Geçmişe etkili olma başlıklı 2. maddesinde; Türk Borçlar Kanununun kamu düzenine ve genel ahlaka dair kurallarının gerçekleştikleri tarihe bakılmaksızın bütün fiil ve işlemlere uygulanacağı, aynı kanunun görülmekte olan davalara dair uygulama başlıklı 7. maddesinde de; Türk Borçlar Kanununun kamu düzenine ve genel ahlaka dair kurallarıyla geçici ödemelere dair 76'ncı, faize dair 88'nci, temerrüt faizine dair 120. ve aşırı ifa güçlüğüne dair 138. maddesinin görülmekte olan davalara da uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Kiracıyı koruma amacıyla getirilen T.B.K.nun 346. maddesindeki bu yasal düzenlemenin kamu düzenine dair olduğu kuşkusuzdur. Bununla birlikte 6217 Sayılı Kanunun geçici 2. maddesinde değişiklik yapan 6353 Sayılı Kanunun 53. maddesine göre; kiracının Türk Ticaret Kanunun'da tacir olarak sayılan kişilerle özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununun 323, 325, 331, 340, 343, 344, 346 ve 354. maddelerinin 1.7.2012 tarihinden itibaren 8 yıl süreyle uygulanamayacağı, bu halde kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara dair olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümlerinin tatbik olunacağı da öngörülmektedir.
Taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesinin 10. maddesinde "bir ayın kirası süresinde ödenmediği takdirde gelecek ayların kiralarının muacceliyet kespedeceği" koşuluna yer verilmiştir. Bu durumda mahkemece tacir kiracı-şirket hakkında T.B.K.nun 346. maddesinin 1.7.2012 tarihinden itibaren 8 yıl süreyle uygulanamayacağı gözetilerek muacceliyet şartı gereğince istenen kiralar yönünden muacceliyet koşulunun geçerli olduğunun kabulü gerekir. Mahkemece bu konuda bir değerlendirme yapılarak muaccel hale gelen aylar kirası yönünden de davanın kabulüyle itirazın kaldırılmasına karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Karar bu sebeple bozulmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan sebeplerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle 6100 Sayılı H.M.K.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3. madde hükmü gözetilerek H.U.M.K.nın 428 ve İ.İ.K.nın 366. maddesi uyarınca kararın BOZULMASINA, istenmesi halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 16.01.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.